پژوهشهاي كرفتر، نيلندر، ا. هسه، خانم و آقاي تيليا و مايكل رف، مقياسهاي طولي در تخت جمشيد را روشن كردهاست. كوچكترين واحد اندازهگيري يك انگشت بودهاست كه با مقياس امروزي ۲۲ ميليمتر ميشود. واحدهاي ديگر عبارت بودند از:
كف يا قبضه برابر ۴ انگشت يا ۸۷ ميليمتر
گام تخت جمشيدي برابر ۱۶ انگشت يا ۳۴۷ تا ۳۴۸ ميليمتر
آرش (گز) برابر ۲۴ انگشت يا ۵۲۱ تا ۵۲۲ ميليمتر
بهترين مورد براي بررسي از مقياس گام تخت جمشيدي، پلكان شرقي آپادانا است كه در يك نظر رابطه منطقي طول و عرض قسمتهاي آن بدين صورت مشخص ميشود:
جبههٔ پلكان را به طور كلي به قسمت شمالي (سان سربازان و بزرگان)، مركزي (مهتابي جلو) و جنوبي (سان هديهآوران) ميتوان تقسيم كرد. هر يك از آنها ۷۸ گام طول و ۹ گام بلندي دارد. قسمت مياني مهتابي جلو، ۹ گام بلندي و دو برابر آن طول دارد و دو شيب پلكانهاي متقارن آن هر يك قاعدهاي به طول ۳۰ گام دارند. از لبهٔ مهتابي جلويي تا آغاز شيب هر يك از پلكانهاي متقارن مهتابي عقبي، درست ۷۸ گام ميشود و در همه اين اعداد ضريبي از عدد ۳ را كه در ايران باستان مقدس بودهاست، مييابيم.
اعداد ۳، ۷ و ۹ اعدادي مقدس دانسته ميشدهاند و بررسي اين نگاره موارد زير را در تخت جمشيد ثابت كردهاست:
آپادانا در مجموع ۷۲ ستون دارد كه برابر ۷۲ فصل يسناي اوستا ۷۲ رشته كشتي (كستي) است كه ايرانيان باستان به كمر ميبستهاند. بر نقوش بارعام كاخ صد ستون و نقشنماي آرامگاهها، پادشاه و شش تن از يارانش را نشان دادهاند كه درست مانند قرار گرفتن اهورامزدا در ميان شش فرشته بزرگ در باور ايرانيان باستان است و تأييدكننده زرتشتي بودن هخامنشيها است.
پلكان بزرگ شمالغربي ۱۱۱ پله (يعني سه بار عدد يك) دارد كه حاصل ضرب ۳۷ در عدد ۳ است و شمار منزلهاي راهشاهي از شوش تا سارد هم درست ۱۱۱ بودهاست
بازدید: